Voorwoord

Deze derde Handreiking Toezicht in de Praktijk verschijnt op het moment dat we nog in de lockdown van de tweede golf zitten. Onder het motto ‘blijven leren’ viel er in 2020 genoeg te doen voor corporaties. Thuis werken, videovergaderingen, met een mondkapjes bij bewoners aanbellen etc. Gelukkig werden corporaties minder getroffen door het virus dan veel andere maatschappelijke ondernemingen, zoals scholen, zorginstellingen en de culturele sector, maar dat was zeker geen reden om de problemen te onderschatten.

Voor RvC’s betekende dit een goed evenwicht zoeken tussen afstand en betrokkenheid die voor deze specifieke situatie paste. Om te beginnen moest de raad beoordelen of de bestuurder deze andere situatie aankon, waarin andere leiderschapskwaliteiten van belang waren. Een goede RvC-voorzitter liet nadrukkelijk weten altijd beschikbaar te zijn voor raad en daad en belde wat vaker met de bestuurder. Maar ook moest de raad er voor waken dat het management niet voor de voeten werd gelopen door te pas en te onpas op de hoogte gehouden te willen worden.

Voor de eigen vergaderingen bleek de videoconferentie een uitkomst. Met de bestuurder, maar ook met de ondernemingsraad en met de huurdersorganisaties. Niet ideaal, zeker niet als relationeel lastige kwesties aan de orde waren en ook leidt de creativiteit onder deze manier van vergaderen. Brainstormen gaat moeilijk. Dan soms toch maar liever in een grote zaal ver uit elkaar vergaderen.

In de loop van het jaar werd iedereen er vaardiger mee en leerden we dat sommige overlegsituaties ook in de toekomst best via video gevoerd kunnen worden. Alweer een kleine bijdrage aan het verminderen van de mobiliteit.

Gelukkig liepen de volkshuisvestelijke zaken door, maar gingen er wel lichten op rood. Het gezaghebbende rapport Opgaven en middelen toonde aan dat de investeringsopgave gaat knellen met de beschikbare middelen. En vooral de huur is voor onze doelgroep toch wel een forse hap uit het gezinsinkomen. Maar daarvan ligt de oorzaak niet bij Corona, maar in beleidsmaatregelen die in eerdere jaren – met brede politieke steun overigens - zijn genomen. Wel nodig om de schouders eronder te zetten en alle creativiteit die er is te mobiliseren. Ook daarom is het te hopen dat Corona snel de kop in wordt gedrukt.

Verder wensen we u veel plezier met het lezen van de cases. We zijn blij met de - meestal - leuke reacties die we krijgen op de casus die eenmaal per maand in de nieuwsbrief van de VTW wordt gepubliceerd. In 2021 gaan we weer door met deze rubriek. Uw reacties worden zeer op prijs gesteld.

Koos Parie & Gerard Erents

Over de auteurs

Koos Parie en Gerard Erents zijn beiden verbonden aan ORKA-advies. Zij hebben een lange ervaring als interim-bestuurder bij middelgrote en grote corporaties, als commissaris en als adviseur.

Momenteel is Koos Parie voorzitter van de RvC van Woningstichting WoonopMaat (Heemskerk/Beverwijk) en van Woningstichting Wierden en Borgen (Bedum e.o.). Gerard Erents is RvC-voorzitter van WSG (Geertruidenberg), en lid van de RvC van Woningstichting Domesta (Emmen e.o.), van Woningstichting Rijswijk Wonen en lid van de RvC van herstructureringsmaatschappij Overijssel (HMO).

Beiden worden - binnen en buiten de volkshuisvesting -  regelmatig gevraagd als adviseur of docent voor governancevraagstukken.